Adhyatmik Samskar Granthavali - Pushpa - 2.

સાત વર્ષના વિદ્યાર્થીને આપણે શાળામાં દાખલ કર્યો. આ વયે કુમાર-કન્યાઓ બાહ્ય વિશ્વ વિષે બધું જ જાણી લેવા અત્યંત જિજ્ઞાસુ હોય છે. વર્તમાનમાં શહેરોમાં તો શિક્ષકો પણ જ્ઞાની, માયાળુ અને શિક્ષણ પદ્ધતિઓના જાણકાર હોય છે. તેમાંયે શિક્ષિકા બહેનો ખૂબ જ પ્રેમાળ અને માયાળુ જોવા મળે છે. તેઓ પાઠયક્રમ અનુસારના બધા વિષયોનું જ્ઞાન આપવા ઉપરાંત પોતાના શિષ્યોને મૂલ્ય-શિક્ષણના પાઠ પણ ભણાવે છે. તે સાથે તેઓ સ્વચ્છતા, શૂચિતા અને સમૂહ જીવનના પાઠ અનુશાસનના આગ્રહ સહિત શીખવે છે. તેમાં વર્ગ બહાર પ્રવાસ તથા રમત-ગમતનો પણ સમાવેશ થાય છે. જેથી મૈત્રીભાવનો વિકાસ થાય છે.

અહીં વિદ્યાર્થીઓ સર્વપ્રથમ જડ અને ચેતન (નિર્જીવ અને સજીવ)નો ભેદ સમજે છે. વનસ્પતિ પણ સજીવ છે. આ સૂત્રો હવે પછીનાં પુષ્પોમાં ભૌતિકતા અને આધ્યાત્મિકતા સમજવામાં ઉપયોગી થશે.

સામૂહિક અને સાંધિક ખેલ-કૂદ તથા શરીર સ્વાસ્થ્યનું મહત્ત્વ વિદ્યાર્થીને સમજાય છે અને તેમાં તેમને મજા પડે છે. શિક્ષકે આપેલું હોમવર્ક કરાવવામાં માતા- પિતાનાં સહયોગ દ્વારા તેઓ સંતાનની પ્રગતિથી પરિચિત રહે છે. દાદા-દાદીની વાર્તાઓ વિદ્યાર્થીને કલ્પના વિહાર અને સર્જકતામાં દોરી જાય છે.

શાણાં માતા-પિતા સંતાનને સમાજના પ્રશ્નોથી પરિચિત રાખે છે.

છેવટે પંચમહાભૂતોનો પરિચય વિદ્યાર્થીઓને સૃષ્ટિના સર્જન અને પરમતત્ત્વ (પરમાત્મા)નો પરિચય કરાવે છે.

પુષ્પ-૩માં આપણે વિદ્યાર્થીઓને જીવસૃષ્ટિનો પરિચય કરાવવા સાથે જીવાત્મા, આત્મા અને પરમાત્માનો અનુબંધ સમજાવી શકીશું.